Suszyński Stefan (1872–1941), pułkownik armii rosyjskiej, generał dywizji Wojska Polskiego.
Ur. 8 I w majątku Bahrynów (pow. orszański) na Białorusi w rodzinie ziemiańskiej, był synem Ignacego i Marii z Iwanowskich.
Po ukończeniu sześcioklasowej szkoły realnej S. zgłosił się do armii rosyjskiej i 7 X 1891 rozpoczął służbę w pułku ułanów w Petersburgu. Dn. 17 VII 1892 został skierowany do Kawaleryjskiej Szkoły Junkrów w Twerze i po jej ukończeniu 10 VIII 1894 wrócił do pułku. W r. 1896 awansował do stopnia podporucznika. Mianowany 15 X 1903 porucznikiem, rozpoczął tego dnia studia w Nikołajewskiej Szkole Kawalerii w Petersburgu. Po ich ukończeniu był od 10 X 1905 w macierzystym pułku dowódcą szkoły podoficerskiej i 1. szwadronu. W r. 1907 ukończył Szkołę Strzelecką w Możajsku; 1 XI 1908 awansował na rotmistrza. Po wybuchu pierwszej wojny światowej awansował 14 VIII 1914 do stopnia podpułkownika i jako zastępca dowódcy pułku walczył z Niemcami w Prusach Wschodnich; był dwukrotnie ranny (27 VIII 1914 i 10 IX r.n.). Dn. 8 II 1917 został mianowany pułkownikiem i dowódcą pułku, którym dowodził do objęcia 15 VI t.r. dowództwa brygady wchodzącej w skład 1. Dyw. Kawalerii.
Dn. 13 XII 1917 na polecenie Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego (Naczpol) w Piotrogrodzie i za zgodą rosyjskich władz wojskowych został S. skierowany do I Korpusu Polskiego na Białorusi; z ochotników Polaków z frontu południowo-zachodniego i frontu rumuńskiego formował w Antoninach na Wołyniu 2. p. ułanów. Z pułkiem liczącym kilka pełnych szwadronów wyruszył na początku marca 1918 do miejsca koncentracji I Korpusu w Bobrujsku. Dotarłszy tam, objął 23 III t.r. dowództwo Pułku Ułanów Krechowieckich; sprawował je do rozwiązania Korpusu w maju. Od 20 XII służył w WP jako szef Sekcji Remontu Dep. Mobilizacyjno-Organizacyjnego MSWojsk. i członek Komisji Kwalifikacyjnej. Za zasługi w utrzymaniu stałego dopływu koni na front w trudnych warunkach wojennych otrzymał rozkaz pochwalny od ministra spraw wojskowych gen. Józefa Leśniewskiego. W maju 1919 zgłosił się S. do służby liniowej i objął dowództwo 1. Pułku Ułanów Krechowieckich, wchodzącego w skład 4. Brygady Jazdy płk. Romana Żaby. Wraz z pułkiem przeszedł do 5. Brygady Jazdy, formowanej od 3 VII 1919 na froncie galicyjsko-wołyńskim, i 21 VII t.r. objął jej dowództwo. Na czele Brygady uczestniczył w działaniach zaczepnych na froncie wołyńskim. W październiku 1919 Brygada weszła w skład wojsk dowodzonych przez gen. Józefa Hallera na nowo powstałym froncie pomorskim, po czym wzięła udział w przejęciu Pomorza, zakończonym 10 II 1920 w Pucku «zaślubinami z morzem». Gen. Haller odznaczył S-ego w tym czasie Wstęgą Amarantową.
Dn. 12 IV 1920 otrzymał S. awans na generała brygady (ze starszeństwem z 1 VI 1919), a 23 IV 1920 objął dowództwo 7. Brygady Jazdy, która skierowana na front południowy pełniła funkcję formacji łącznikowej. Przeniesiony w lipcu t.r. na front północno-wschodni, objął 22 VII dowództwo 8. Brygady Jazdy, mającej m.in. osłaniać lewe skrzydło I Armii przed III Korpusem Kawalerii sowieckiej Gaj Chana. Dn. 30 VII objął dowództwo Grupy (nazywanej Grupą gen. Suszyńskiego), składającej się z oddziałów na odcinku od Wizny aż do granicy niemieckiej. W związku z reorganizacją dowództw przed bitwą warszawską został przeniesiony na stanowisko administracyjne i w dalszych walkach nie uczestniczył. Dn. 1 II 1921 objął Komendanturę M. Stoł. Warszawy. Kilkakrotnie reprezentował MSWojsk. w wyjazdach zagranicznych, m.in. towarzyszył Naczelnikowi Państwa Józefowi Piłsudskiemu podczas wizyty w Rumunii (14–15 IX 1922). W grudniu 1924 otrzymał awans na generała dywizji (ze starszeństwem z 15 VIII t.r.). Był przewodniczącym komisji weryfikacyjnej dla oficerów Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej oraz komisji odznaczeń dla Korpusów Wschodnich, a także członkiem Oficerskiego Tryb. Orzekającego i Sądu Honorowego dla generałów. Podczas zamachu majowego 1926 r. opowiedział się po stronie rządowej. Przeniesiony 21 V 1927 w stan spoczynku, mieszkał początkowo w Warszawie, a następnie przeniósł się do majątku Kondraciszki koło Woronowa (pow. lidzki). Był inicjatorem powstania w r. 1929 Koła Dawnych Oficerów Krechowieckich; w r. 1932 został prezesem Koła 1. Pułku Ułanów Krechowieckich.
Po wybuchu drugiej wojny światowej S. został aresztowany 7 X 1939 przez NKWD; więziono go w Białymstoku, Mińsku, Orszy, Wilnie oraz Witebsku, skąd został zesłany do Kazachstanu do obozu pracy Dolinka koło Karagandy. Skierowany tam do pracy fizycznej w cegielni, zachorował i został umieszczony w szpitalu obozowym. Wg relacji ppłk. Henryka Jacyny, oficera werbunkowego z Armii Polskiej w ZSRR, S. zmarł na serce 23 XII 1941, został pochowany 29 XII na cmentarzu odległym o 1 km od Dolinki. Był odznaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari V kl., Orderem Odrodzenia Polski III kl., dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Za Wojnę, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, francuską Legią Honorową IV kl., jugosłowiańskim Orłem Białym III kl., rumuńską Koroną Rumunii I kl., belgijskim Orderem Korony III kl. i włoską Koroną Italii.
S. był żonaty z Marią z Buszyńskich, o potomstwie brak informacji.
Bielski, Generałowie, II; Enc. Wojsk., VII; Godyń Z., Lista generałów i dowódców kawalerii i broni pancernej, „Przegl. Kawalerii i Broni Pancernej” (Londyn) T. 10: 1975 nr 78 s. 540; Kosk H. P., Generalicja polska, Pruszków 2001 II; Kryska-Karski–Żurakowski, Generałowie; Odziemkowski J., Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920, W. 2004; Stawecki, Słown. gen.; Suchcitz A., Generałowie wojny polsko-sowieckiej 1919–1920. Mały słownik biograficzny, Białystok 1993; – Bagiński I., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920, W. 1921 s. 288, 384; Działania militarne w Polsce południowo-wschodniej, Red. W. Wróblewski, W. 2000; Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego, Oprac. M. Cieplewicz, „Wojsk. Przegl. Hist.” 1966 nr 1 s. 332; Halicki K., Na 50-tą rocznicę powstania oddziałów kawalerii w Korpusach Wschodnich, „Przegl. Kawalerii i Broni Pancernej” (Londyn) T. 6: 1967 nr 48 s. 474; Herkner W. S., Zarys historii wojennej 2-go Pułku Ułanów Grochowskich im. Gen. Józefa Dwernickiego, W. 1929 s. 6, 8, 10, 40; Jaczyński S., Zagłada oficerów Wojska Polskiego na Wschodzie, wrzesień 1939 – maj 1940, W. 2000 s. 53; Jędrzejewicz W., Kronika życia Józefa Piłsudskiego 1867–1935, Londyn 1986 II; Klimecki M., Polsko-ukraińska wojna o Lwów i Galicję Wschodnią 1918–1919, W. 2000; Kozłowski W., Generalski konterfekt. Biografia zbiorowa dowódców częstochowskiej 7. Dywizji Piechoty 1921–1939, Ł. 2007; Kukawski L., Oddziały kawalerii II Rzeczypospolitej, Grajewo 2004; Litewski J., Dziewanowski W., Dzieje 1-go Pułku Ułanów Krechowieckich, W. 1932 s. 145–6; Łukomski G. i in., Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Działania bojowe, Koszalin 1990; Machalski T., Ostatnia epopeja. Działania kawalerii w 1920, Londyn 1969 s. 13, 142; Podhorski Z., Generałowie kawalerii, „Przegl. Zrzeszenia Kół Pułkowych Kawalerii” (Londyn) 1958 nr 9 s. 2; Rodowody pułków Jazdy Polskiej 1914–1947, Red. K. Krzeczunowicz, Londyn 1983 s. 57, 71; Romeyko M., Przed i po maju, W. 1976; Skibiński F., Ułańska młodość 1917–1939, W. 1989; Smoliński A., Jazda Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od 12 X 1918 do 25 IV 1920, Tor. 1999; Stokalski-Dzierżykraj W., Dzieje jednej partyzantki z lat 1917–1920, Lw. 1927 s. 46–7, 49, 51–2, 54, 56–9, 66; Suchcitz A., Dzieje 1. Pułku Ułanów Krechowieckich 1941–1947, Londyn 2002; tenże, Śmierć generała Suszyńskiego, „Przegl. Kawalerii i Broni Pancernej” (Londyn) T. 18: 1989 nr 133 s. 338–40; Ułani Podolscy, Dzieje Pułku Ułanów Podolskich 1809–1947, Wr. 1991; Wielhorski J., Kawaleria polska i bronie towarzyszące w kampanii wrześniowej 1939, Londyn 1979; Wojciechowski A., Zarys historii wojennej 1-go Pułku Ułanów Krechowieckich, W. 1929 s. 17, 19, 34; Woszczyński B., Ministerstwo Spraw Wojskowych 1918–1921. Zarys organizacji i działalności, W. 1972; Wrzosek M., Polskie korpusy wojskowe w Rosji 1917–1918, W. 1969 s. 133, 165, 227; tenże, Wojny o granice Polski Odrodzonej 1918–1921, W. 1992; Zawistowski D. J., Zarys historii wojennej 19-go Pułku Ułanów Wołyńskich im. Płk. Karola Różyckiego, W. 1930 s. 6; – Bitwa Lwowska 25 VII – 18 X 1920. Dokumenty operacyjne (25 VII – 5 VIII), W. 2002 cz. 1; Kossak T., Wspomnienia wojenne (1918–1920), Kr. 1925 s. 1, 6, 66, 68, 70, 72–4; Kossak-Szczucka Z., Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919, W. 1997 s. 82, 116–18; Mitkiewicz L., W Wojsku Polskim 1917–1921, Londyn 1976; O Niepodległą i Granice. Komunikaty Oddziału III Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, 1919–1921, W.–Pułtusk 1999; Piłsudski J., Pisma zbiorowe, W. 1937 V; Przewrót majowy 1926 r. w relacjach świadków i uczestników. Materiały Instytutu Józefa Piłsudskiego, Red. A. Adamczyk, Londyn–Piotrków Trybunalski 2003; Rocznik oficerów rezerwy, W. 1934; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928; Rzepecki J., Wspomnienia i przyczynki historyczne, W. 1956 s. 48, 54; Sikorski W., Nad Wisłą i Wkrą. Studium z polsko-rosyjskiej wojny 1920 roku, Lw.–W.–Kr. 1928 s. 23; Witos W., Moje wspomnienia, Paryż 1964 III; Żeligowski L., Wojna w roku 1920. Wspomnienia i rozważania, W. 2006 s. 65; – „Gaz. Poranna” (W.) 1921 nr 132; „Polska Zbrojna” 1921 nr 29; „Słowo Wil.” 1921 nr 13; „Żołnierz Pol.” 1921 nr 46, 64; – CAW: Akta personalne S-ego, sygn. S–20077, mf. 587, akta Krzyża Walecznych, sygn. 41–3104, akta Medalu Niepodległości, t. 1021.
Jerzy Adam Radomski